Can (ken) Yardımcı Fiili.

Türkçede "kırabilmek, açabilmek, okuyabilmek, uyuyabilmek, alabilmek" gibi, fiillerin sonuna eklediğimiz "-bilmek" yardımcı fiili nasıl güç, imkan bilgi ifade ediyorsa, yani yeterlik bildiriyorsa, bu yardımcı fiilin ingilizce karşılığı olan can [kın], [ken] kelimesi de aynı anlamı verir. Yalnız, Türkçede fiilerin sonuna eklediğimiz "-bilmek" yardımcı fiiline karşılık can yardımcı fiili ingilizcede yalın halde bulunan fiillerin önünde yer alır.


to go Gitmek
Go! Git!
I am goning. Gidiyorum
I can go. Gidebilirim.
I can write. Yazabilirim.
I can sleep. Uyuyabilirim.
I can sit. Oturabilirim.
I can come. Gelebilirim.
I can open. Açabilirim.
I can eat. Yiyebilirim.
I can read Okuyabilirim.

You can take. Alabilirsin.
He can shut. Kapatabilir.
She can fill Doldurabilir.
We can say. Söyleyebiliriz.
You can smoke. İçebilirsiniz. (sigara vs.)
They can put. Koyabilirler.

They can open the big door. Büyük kapıyı açabilirler.


Görüldüğü gibi can ile cümle yapılışı gayet kolaydır. Yapılacak şey yalın halde, yani hiç ek almamış fiil önünde can yardımcı fiilini getirmektedir. Cümlenin öznesi ne olursa olsun can değişmez ve esas fiil daima yalın halde, yani emir halindedir.